Në epokën dixhitale, inteligjenca artificiale (IA) ka sjellë mundësi të jashtëzakonshme për inovacion, komunikim dhe krijim mediatik. Por e njëjta teknologji ka krijuar edhe rreziqe serioze: Përhapjen e manipulimeve dixhitale, deepfake-ëve dhe dezinformatave që ndryshojnë perceptimin e opinionit publik në mënyra shqetësuese.

Çfarë janë manipulimet me IA dhe pse janë shqetësuese?

Manipulimet me IA përfshijnë krijimin e imazheve, videove dhe audios që duken reale, por që janë të falsifikuara plotësisht. Këto media sintetike mund të tregojnë njerëz duke thënë ose bërë gjëra që ata kurrë nuk i kanë bërë, duke krijuar një rrezik serioz për integritetin e informacionit.

Ky fenomen ka dy pasoja kryesore:

1. Inflacioni i kushteve të pavërteta – çdo përmbajtje reale mund të mohohet me pretendimin se është IA.
2. Erozioni i besimit publik – përdoruesit bëhen gjithnjë e më të pasigurt për atë që është fakt dhe atë që është manipulim.

Shembuj konkretë

• Deepfake të mjekëve u përhapën në platforma si TikTok dhe Facebook për të promovuar dezinformata shëndetësore.
• Një raport i OKB-së rekomandon përdorimin më të fuqishëm të mjeteve të detektimit të deepfake-ëve për mbrojtjen e votuesve dhe tregjeve.
• Investigime tregojnë se platformat shpesh nuk ruajnë informacionin mbi origjinën e përmbajtjeve të krijuara nga IA (Washington Post).

Si t’i dallojmë manipulimet me IA

Ka disa shenja që mund të ndihmojnë përdoruesit të identifikojnë përmbajtjet e dyshimta:

• Shenja të çuditshme në imazhe ose video – gabime në sfond, deformime jo natyrale të objekteve, ose modelime të pasakta të fytyrës.
• Reverse image/video search – për të kontrolluar nëse një imazh ose video është publikuar më parë në burime të besueshme.
• Kontrolli i metadata-s dhe etiketave të origjinës – mund të tregojë nëse përmbajtja është modifikuar ose krijuar nga IA.
• Përdorimi i shumë metodave të verifikimit – kombinimi i mjeteve teknologjike me vlerësimin kritik të njeriut rrit saktësinë.

Udhëzues praktik hap-pas-hapi për verifikimin e përmbajtjeve

Analizo imazhin/videon – vëre fytyrat, dritën, sfondin dhe elementët e pazakontë.

Kontrollo burimin – gjithmonë shiko nëse përmbajtja vjen nga një faqe apo kanal i besueshëm.

Përdor reverse search – ngarko imazhin ose video-n në Google Images ose TinEye për të parë origjinën. Kontrollo metadata-n – përdor mjete si FotoForensics ose InVID për të parë datën, vendndodhjen dhe modifikimet.

Krahaso me burime të tjera – kërko artikuj ose video të ngjashme në media të njohura dhe të verifikuara. Konsulto detektorë deepfake – disa platforma dhe aplikacione mund të ndihmojnë në identifikimin e përmbajtjeve të manipuluara.

Merr vendime të arsyeshme – mos shpërndaj menjëherë përmbajtje që të duket e dyshimtë, dhe përdor gjykimin kritik.

Inteligjenca artificiale mund të jetë një mjet i fuqishëm për inovacion, por përdorimi i saj për manipulime dixhitale paraqet një kërcënim për besimin publik dhe demokracinë. Vetëm përmes verifikimit të kujdesshëm, edukimit mediatik dhe përdorimit të mjeteve të avancuara të detektimit mund të mbrojmë publikun kundër dezinformatave dhe të rrisim besueshmërinë e informacionit dixhital.

© 2025, Pozitivi. All rights reserved.