Në ditët e fundit, shqetësimi për përdorimin e pamjeve të turistëve pa miratimin e tyre paraprak është bërë një çështje e nxehtë, veçanërisht pas publikimeve të fotove dhe videove të turistëve në rrjete sociale dhe platforma të tjera pa pëlqimin e individëve. Kjo praktikë, që shpesh përdoret nga hotelet, restorantet dhe resortet shqiptare, është në shkelje të Rregullores Evropiane për Mbrojtjen e të Dhënave Personale (GDPR), e cila kërkon që çdo përdorim i të dhënave personale, përfshirë pamjet vizuale, të bëhet vetëm pas miratimit të shprehur nga individët.

Siç thekson Blerim Gjeladini, ekspert i dinamikave të tregut dhe inovacioneve shpërthyese, ky shqetësim ka një impakt të gjerë për turizmin shqiptar, dhe mund të ketë pasoja të rënda për reputacionin e tij. Siç e shprehet ai në postimin e tij në LinkedIn, “Një krizë e mundshme mund të shkaktojë humbje të besimit nga turistët ndërkombëtarë dhe të dëmtojë imazhin e Shqipërisë në arenën globale”. Ky shqetësim nuk është vetëm një teori, por një realitet që mund të shfaqet nëse praktikave të tilla, ku përdoren pamje të turistëve pa miratimin e tyre, nuk u kushtohet vëmendje e duhur.

Ligji për Mbrojtjen e të Dhënave Personale në Shqipëri dhe GDPR

Përveç rregulloreve ndërkombëtare, Shqipëria ka ligje të veçanta për mbrojtjen e të dhënave personale që janë në përputhje me GDPR. Ligji Nr. 9887, datë 10.03.2008, “Për Mbrojtjen e të Dhënave Personale”, është akti ligjor që ka si qëllim mbrojtjen e të dhënave të individëve dhe përcakton se çdo përdorim i të dhënave personale, përfshirë fotot dhe videot ku mund të identifikohen individët, duhet të bëhet vetëm pas dhënies së miratimit të qartë dhe të informuar.

Shkeljet e këtij ligji mund të sjellin gjoba të rënda, duke arritur deri në 20 milionë euro ose 4% të xhiros vjetore të një biznesi. Autoriteti Shqiptar për Mbrojtjen e të Dhënave Personale (AMDP) është institucioni përgjegjës për mbikëqyrjen dhe zbatimin e ligjit në Shqipëri dhe mund të ndërmarrë masa ligjore ndaj atyre që shkelin këtë rregullore.

Raste konkrete të fituara në gjyq për shkeljen e privatësisë

Një rast i njohur dhe mjaft i rëndësishëm është gjyqi i fituar ndaj një kompanie të madhe për përdorimin e pamjeve pa miratimin e individëve. Gjykata e Hamburgut, Gjermani, në vitin 2020, dënoi një kompani ndërkombëtare për përdorimin e pamjeve të klientëve të saj në fushata reklamash pa marrë miratimin paraprak të tyre. Ky rast ka shërbyer si një precedent i rëndësishëm në mbrojtjen e të dhënave personale dhe privatësisë. Gjykata vendosi që përdorimi i pamjeve pa miratimin e shprehur nga individët është një shkelje e drejtpërdrejtë e GDPR dhe detyroi kompaninë të paguajë një gjobë prej 1.2 milionë euro dhe të ndalojë përdorimin e këtyre pamjeve. (Për detajet e këtij rasti mund të konsultoheni me Gjykatën e Hamburgut, 2020).

Ky rast është një shembull konkret i ndikimit të mundshëm që ka mosrespektimi i ligjeve për mbrojtjen e të dhënave personale, dhe si mund të ndikojë një praktike e tillë negativisht në reputacionin e një biznesi, madje duke shkaktuar dëme të mëdha financiare. Kjo tregon se ndëshkimet ligjore për shkeljen e privatësisë janë të mundshme dhe mund të kenë pasoja të mëdha, veçanërisht për bizneset që merren me përdorimin e të dhënave personale të klientëve.

Mënyrat e zgjidhjes për eventet dhe resortet

Për të trajtuar këtë çështje kaq delikate dhe për të shmangur pasojat ligjore, është e rëndësishme që resortet dhe eventet masive turistike të implementojnë disa hapa të qartë dhe të sigurojnë përputhshmërinë me rregulloret. Ja disa mënyra se si mund të trajtohen këto çështje:

1. Kërkimi i miratimit paraprak për përdorimin e pamjeve

• Kohëzgjatja e lejes: Para se të zhvilloni një ngjarje të madhe ose aktivitet turistik masiv, krijoni një politikë të qartë për marrjen e miratimit për përdorimin e pamjeve nga pjesëmarrësit. Kjo mund të bëhet përmes një deklarate të nënshkruar, ku çdo individ që regjistrohet për ngjarjen ose që është pjesë e aktivitetit të organizuar nënshkruan një miratim të qartë për përdorimin e pamjeve të tij, si fotografi dhe video.
• Përjashtimi i individëve që nuk dëshirojnë të shfaqen: Ofroni mundësinë që individët që nuk duan të shfaqen në video ose foto të njoftohen përpara ngjarjes dhe të nënshkruajnë një formë refuzimi, ku kërkohet që ata të qëndrojnë jashtë kamerave të regjistruara.

2. Zbatimi i politikave të qarta për eventet publike

• Politika e informimit të masave paraprake: Para se të filloni një ngjarje masive, është e rëndësishme që të informoni pjesëmarrësit për mundësinë që ata të mund të shfaqen në foto ose video dhe që do të përdoren për qëllime promocionale. Kjo mund të bëhet përmes njoftimeve të dukshme, siç janë postera ose email që dërgohen pjesëmarrësve që informojnë për mundësinë e filmimeve.
• Zonat të dedikuara për pamje të ndryshme: Për ngjarje masive, mund të krijoni zona të caktuara për filmime, ku vizitorët mund të zgjidhin të bëhen pjesë e pamjeve dhe filmimeve. Kjo mund të mundësojë që ata që nuk duan të filmojnë ose fotografohen mund të shmangin këto zona.

3. Përdorimi i teknologjisë për menaxhimin e pamjeve

• Filtrimi digjital i pamjeve: Për ngjarje me shumë njerëz, mund të përdoren teknologji të avancuara, siç janë softuerët e njohjes së fytyrës që mund të ndihmojnë në menaxhimin dhe heqjen e pamjeve që përmbajnë individë të paautorizuar. Megjithatë, përdorimi i këtyre teknologjive është gjithashtu nën rregullat e GDPR dhe kërkon konsensusin e individëve.
• Aplikacionet për leje digjitale: Resortet dhe eventet mund të përdorin aplikacione që ofrojnë mundësinë për regjistrim dhe miratim të imazheve. Pjesëmarrësit mund të pranojnë ose refuzojnë pjesëmarrjen në foto dhe video duke përdorur një aplikacion, dhe kjo mund të garantojë mbrojtjen e të dhënave dhe një proces transparent.

4. Menaxhimi i eventeve masive: Si të shmangim shkeljen e privatësisë në ambiente të hapura

• Kamerat dhe pikat e filmimit: Për ngjarjet masive, mund të vendosen kamera të dukshme dhe sinjalizime të qarta që informojnë të pranishmit se do të përdoren për qëllime regjistrimi. Ky njoftim mund të bëhet në hyrje të eventeve, me një paralajmërim të qartë dhe të kuptueshëm.
• Nuk mund të fshehësh gjithçka, por mund të kontrollosh çfarë përdor: Në mjedise të hapura si sheshet, parqet apo plazhet, është shumë e vështirë të kontrollosh çdo pamje. Këtu, natyra publike e ngjarjeve mund të bëjë që përdorimi i pamjeve të jetë më fleksibël, por gjithsesi duhet të respektohet e drejta për privatësinë.

5. Përjashtimet dhe ruajtja e balancës me ligjin

• Përdorimi i pamjeve në përputhje me qëllimin: Sipas Ligjit për Mbrojtjen e të Dhënave Personale në Shqipëri, përdorimi i pamjeve duhet të jetë i justifikuar dhe i përputhshëm me qëllimin për të cilin ato janë mbledhur. Kjo do të thotë që pamjet e regjistruara gjatë një ngjarjeje masive mund të përdoren vetëm për qëllime që janë informuar paraprakisht dhe miratuar nga pjesëmarrësit.

Mbrojtja e privatësisë

Për të shmangur pasojat ligjore dhe për të mbrojtur reputacionin e turizmit shqiptar, është e domosdoshme që resortet dhe eventet turistike të zbatojnë politikat e qarta për mbrojtjen e privatësisë dhe miratimin e shprehur për përdorimin e pamjeve. Ndërkohë që ndodhin ngjarje masive, njoftimet dhe paralajmërimet paraprake janë një nga mënyrat më efikase për të siguruar që individët janë të informuar për përdorimin e mundshëm të pamjeve të tyre.

© 2025, Pozitivi. All rights reserved.